De wet beschermt de titel, niet het beroep van architect. Iedereen mag in Nederland werkzaamheden op het gebied van de architectuur verrichten, mits men zich niet van de titel architect bedient als men niet als zodanig staat ingeschreven in het Architectenregister. Hetzelfde geldt ten aanzien van stedebouwkundigen, tuin- en landschapsarchitecten en interieurarchitecten.
De door de wet beschermde architectentitel is een beroepstitel, die moet worden onderscheiden van een opleidingstitel. Een opleidingstitel verwerft men door met goed gevolg een afsluitend examen aan een hoger-onderwijsopleiding af te leggen.

De Wet op de architectentitel kent drie doelstellingen:
- Waarborgen dat vormgevers van stad en land voldoende zijn opgeleid om hun werkzaamheden op vakbekwame wijze te verrichten. Hiermee wordt bijgedragen aan de ruimtelijke kwaliteit van de fysieke leefomgeving in ons dichtbevolkte land;
- Bescherming van de consument c.q. de opdrachtgever tegen "beunhazen"; door middel van het Architectenregister kan een opdrachtgever in een oogopslag zien of hij in zee gaat met iemand op wie hij kan bouwen;
- Versterking van de positie van de Nederlandse architect ten opzichte van hun Europese collegaas en uitvoering geven aan de EG-Architectenrichtlijn.

Wie als architect of stedebouwkundige wil worden ingeschreven, moet aan de faculteit Bouwkunde van de TU Delft of Eindhoven of aan een Academie van Bouwkunst de afstudeerrichting architectuur c.q. stedebouw hebben gevolgd.
Als tuin- en landschapsarchitect kan men worden ingeschreven als de opleiding Landschapsarchitectuur aan de Universiteit van Wageningen, de Academie van Bouwkunst Amsterdam of de Hogeschool Larenstein (voorlopige erkenning) is gevolgd.
Inschrijving als interieurarchitect is mogelijk als de opleiding architectonische vormgeving of specialisatie interieurarchitectuur aan een Academie van Beeldende Kunsten is gevolgd. Wie niet aan deze opleidingseisen voldoet, kan alsnog worden ingeschreven in het Architectenregister door met goed gevolg het bij de wet ingestelde "architectenexamen" af te leggen. Dit examen wordt voor elke discipline eenmaal per kalenderjaar afgenomen.
Ook wie in het buitenland heeft gestudeerd kan zich in het Architectenregister laten inschrijven. Daarvoor dient eerst door de desbetreffende vakminister te worden vastgesteld dat de gevolgde opleiding een niveau heeft dat gelijkwaardig is aan dat van de overeenkomstige Nederlandse opleidingen, die toegang bieden tot het Architectenregister.

Per 1 februari 2007 staan totaal 12.124 personen in het register ingeschreven *), die als volgt zijn onder te verdelen:
Architecten - 9.142 (75,4%)
Stedebouwkundigen - 664 (5,5%)
Tuin- en landschapsarchitecten - 644 (5,3%)
Interieurarchitecten - 1.674 (13,8%).

Het inschrijvingsformulier voor het Architectenregister kunt u per email aanvragen bij de SBA, info@architectenregister.nl. Het inschrijfformulier zal per post naar u worden verzonden, vermeld daarom uw n.a.w. gegevens (het formulier is niet digitaal beschikbaar). Om ingeschreven te worden dient een eenmalig inschrijfgeld ad € 59,- te worden betaald. Voor de inschrijving in het Architectenregister is een jaarlijkse bijdrage verschuldigd. Voor 2006 is deze bijdrage vastgesteld op € 50,-.

Het bovengenoemde architectenexamen bestaat uit drie delen. In het eerste deel van het examen wordt het gerealiseerde architectonische werk van uw hand - dat tot stand moet zijn gekomen gedurende een minimale periode van zeven jaren - door de leden van de examencommissie beoordeeld aan de hand van drie door u geselecteerde projecten. De commissie ontvangt u voor een gesprek over uw achtergrond en een toelichting op de geselecteerde projecten en bekijkt vervolgens of u kunt worden toegelaten tot het tweede en derde gedeelte van het examen.
Het tweede deel bestaat uit het schrijven van een scriptie over een architectuurhistorisch onderwerp. Twee leden van de commissie ontvangen u voor een gesprek over die scriptie. In het gesprek wordt tevens uw algemene architectuurhistorische kennis getoetst.
Het derde deel van het examen bestaat uit het vervaardigen van een architectonisch ontwerp aan de hand van een programma van eisen voor een complex openbaar gebouw. U wordt gevraagd dat ontwerp in acht dagen op een van de zalen in het kantoor van het bureau Architectenregister te vervaardigen. In de laatste examenzitting krijgt u de gelegenheid uw ontwerp te presenteren, waarna de commissie aan de hand van de criteria in de titelwet beoordeelt of u in aanmerking komt voor de architectentitel.

De commissie architectenexamen is voor het jaar 2006 samengesteld uit vijf architectleden, te weten Prof. Ir Leen van Duin (voorzitter), Ir Mieke Bosse, Ir Madeleine Steigenga, Ir John Carp en Ir Kees van der Hoeven. Dr Hans Groeneveld, directeur van de Stichting Bureau Architectenregister, treedt op als secretaris. Bij hem kunt u tevens terecht voor nadere inlichtingen over de examenprocedure en de bijbehorende kosten.
NB: Tegen het oordeel van de commissie is wettelijk beroep mogelijk.

De Wet op de architectentitel biedt de minister van VROM (en voor interieur architecten de staatssecretaris van OCenW) de mogelijkheid om personen die blijk gegeven hebben van uitzonderlijke bekwaamheid op het vakgebied van de architectuur bij hoge uitzondering de architectentitel te verlenen. Een aanvraag daartoe moet gericht worden aan de desbetreffende minister, waarna een speciaal daartoe ingestelde commissie de aanvraag en de kwaliteit van het gerealiseerde werk beoordeelt.
Een dergelijk verzoek was een aantal malen succesvol; zo ontving Rein Jansma van Zwarts en Jansma Architecten uit Amsterdam op basis van deze bijzondere procedure de titel architect.

De voormalig minister van VROM, mevouw Sybilla Dekker, heeft de Tweede Kamer geschreven dat ze van de Wet op de Architectentitel een krachtiger kwaliteits instrument wil maken. Deze voorstellen omvatten onder andere het invoeren van twee jaar beroepservaring als aanvullende eis voor inschrijving in het register, periodieke toetsing of ingeschrevenen nog wel in de praktijk werkzaam zijn, het invoeren van een gedragscode voor de ingeschrevenen met een daaraan gekoppeld klachtrecht voor consumenten, c.q. opdrachtgevers en tenslotte het mogelijk invoeren van een verplichte beroepsaansprakelijkheids verzekering. Het is de bedoeling dat de aangepaste wet in 2008 in werking treedt.

Architect en oud-voorzitter van de Bond van Nederlandse Architecten Carel Weeber heeft zich na zijn pensionering uitgeschreven als architect uit het Architectenregister. Hij mag zich dus formeel geen architect meer noemen. Daarom ondertekent hij tegenwoordig al zijn acties en publicaties met de geuzennaam: "ex-architect".
Het ontroerende Liber Amicorum dat hij in 2003 bij zijn afscheid als hoogleraar architectuur cadeau kreeg heeft dan ook de titel meegekregen: "Carel Weeber, ex-architect" en is wellicht nog te verkrijgen via Uitgeverij 010 in Rotterdam.

Naschrift 2007:
Weeber heeft zich inmiddels permanent gevestigd op Curacao en presenteert zich sindsdien als Carlos Weeber, architect BNA.

Het architectenregister wordt beheerd in de stichtingsvorm. Het bestuur bestaat naast de voorzitter statutair uit vier vertegenwoordigers voorgedragen door de branche-organisaties BNA, BNI, BNSP en NVTL, een lid uit de kring van de opdrachtgevers, een lid vanuit de kring van het hoger onderwijs en een lid uit de kring van de consumenten.
Bestuursleden zijn per 2005: Mr P.J.Biesheuvel (voorzitter en oud Tweede Kamerlid CDA), G.Lodder (BNSP), Ir J.Meijer (NVTL), Prof.Ir H.Bekkering (TU Delft), mevrouw H.van Dijk-de Boer (VAC), mevrouw M.Kleinjans-Pieters (BNA), W.Ros (BNI) en Drs.H.Werner (NeProm). De directeur van de stichting, Dr H.Groeneveld treedt op als secretaris van het bestuur.

Het architectenberoep, c.q. de architectentitel is in verschillende landen (bijvoorbeeld in Scandinavie) niet beschermd zoals bij ons. Hieronder vindt u links naar enkele architectenregisters in landen in Europa en Amerika waar die bescherming wel geldt:
BE - Conseil National de l"Ordre des Architectes - CNOA
CH - Fondation des Registres Suisses - REG
CZ - Czech Chamber of Architects - CKA
DE - Bundesarchitektenkammer - BAK
ES - Consejo Superior de los Colegios de Arquitectos - CSCAE
FR - Conseil National de l"Ordre des Architectes - CNOA
HR - Croatian Chamber of Architects - HKAIG
HU - Chamber of Hungarian Architects - MEK
I.T. - Consiglio Nazionale degli Architetti - CNAPPC
LU - Ordre des Architectes - OAI
MX - Federacion de Colegios de Arquitectos - FCARM
PL - National Chamber of Architects - IARP
PT - Ordem Dos Arquitectos - OA
UK - Architects Registration Board - ARB
US - National Council of Architectural Registration Boards - NCARB

De hierboven beschreven informatie is mede ontleend aan de websites architectenregister.nl en ace-cae.org plus verdere informatie van het Architectenregister, dat gevestigd is in Den Haag:

Stichting Bureau Architectenregister,
bezoekadres: Nassauplein 24, Den Haag.
postadres: Postbus 85506, 2508 CE Den Haag.
telefoon 070-3467020
telefax 070-3603028
e-mail info@architectenregister.nl

- Onderzoeksinstituut OTB, Prof. Dr Ir H.Priemus, Dr F.M.Meijer, Dr Ir H.J.Visscher - Instituut voor Bouwrecht, Mr S.V.H.Grouwstra - Rijksuniversiteit Groningen, Prof.Mr D.A.Lubach, Mr Dr J.L.Boxem, Dr H.B.Winter - Architect en Titelwet, een evaluatieonderzoek naar het functioneren van de Wet op de architectentitel en het Architectenregister, uitgave Uitgeverij 010, Rotterdam 2001.
- Stichting Bureau Architectenregister, Register 2007 *, uitgave SBA, Den Haag 2007.

Deze pagina is voor het laatst bijgewerkt op 24 maart 2007

Wij bieden u verschillende mogelijkheden voor advertenties en banners

ArchitectenWerk is bereikbaar via info(at)architectenwerk.nl