BOX - Archief juli 2008

* Zaha Hadid ontwerpt schoen voor modemerk Melissa

Na Vivienne Westwood en Alexander Herchcovitch was het de beurt aan de Britse architecte Zaha Hadid om een schoen te ontwerpen voor het Braziliaanse merk Melissa. De samenwerking leverde een schoen in plastic op: de Melissa + Zaha Hadid. Hij wordt geproduceerd in acht kleuren. Melissa staat bekend om zijn schoenen in recyclebaar plastic. "Ik zoek al dertig jaar verschillende creatieve sferen op in design en architectuur en dit was echt een uitdaging voor mij, vooral voor wat betreft de techniek", aldus Hadid. De architecturale schoen wordt op 18 september voorgesteld tijdens de Londense modeweek. De Zaha schoen is na de presentatie voor een ieder verkrijgbaar, eerst exclusief bij Dover Street Market in Londen - zie voor het uiteindelijke handelsproduct de foto rechts.

[Zie ook twee filmpjes op YouTube: hier een video met de digitale opbouw van de vorm - zie grote foto - en hier een prachtige video met de bouw van een groot model, minimaal schaal 15 op 1, van het schoenenpaar voor de eigen galerie van Melissa - zie foto links.] - 30 juli 2008 - BOX 1.388/Knack

* RIBA krijgt voor het eerst een vrouw als president

De Engelse architecten organisatie, het al meer dan 170 jaar bestaande Royal Institute of British Architects [RIBA] maakte eind vorige week bekend dat de nieuwe president voor de periode 2009-2010 in een geheime stemming per post is gekozen. Oorspronkelijk was er voor de meer dan 40.000 leden een keuze mogelijk tussen drie architecten, van links naar rechts Andrew Hanson [actueel voorzitter van RIBA London], Paul Davis en Ruth Reed. Davis trok zich al vroeg terug en uit de twee overgebleven kandidaten kozen de leden Ruth Reed als 73e en eerste vrouwelijke president. Ze was eerder voorzitter van de Royal Society of Architects in Wales [RSAW], doceert aan de Birmingham City University en is part-time partner in een stedebouwkundig bureau. De keuze voor Reed laat zien dat in de discussie tussen de regio en de grote stad - hier natuurlijk Londen - de nadruk straks vooral op het uitvoeren van de wensen uit de regionale afdelingen komt te liggen.
[De RIBA kiest een president voor twee jaar, waarbij het jaar dat aan die periode voorafgaat al wordt meegewerkt als 'incoming president'. Reed volgt straks de huidige voorzitter Sunand Prasad op. Daarvoor presideerden Jack Pringle en George Ferguson.] - 28 juli 2008 - BOX 1.387/BD

* Zomer-pitch van dax leidt tot nieuwe gastredacties

We waren er zelf niet bij, maar eind juni hield het vaktijdschrift dax [voor en door architecten en bouwkundigen - over de materialisering en detaillering van architectuur] in de zomerse setting van de tuin achter hun redactiekantoor in Den Haag een heuse 'pitch' voor de selectie van enkele gast-hoofdredacteuren voor de komende nummers in 2009. Een uiterst interessante manier om vooral 'dichter bij de lezer' te komen.
Tien architectenbureaus vertelden ieder in vijf minuten hoe zij een nummer van dax zouden inrichten en aan welke thema's zij dan aandacht zouden besteden.Via een uitgekiend beoordelingssysteem waarin naast de vaste redactie ook de toehoorders een stem hadden, werden uiteindelijk drie bureaus [Tangram - thema: 'between layers', DP6 - thema: 'ontwerpen voor de zintuigen' en Frantzen et al - thema: 'ontwikkelende architecten, ontwerpende ontwikkelaars'] gekozen om een nummer mede te redigeren.

[Foto links Crystal Court van Tangram; rechts Villa Schipper-de Leeuw van DP6. Op 12 december aanstaande houdt de dax-redactie een winter-pitch. Je kunt je daar per mail al voor opgeven; n.b.: biedt dan al wel inzicht in de thematiek die je zou willen aansnijden; bij de verwachte grote belangstelling wordt daarop reeds geselecteerd voor de definitieve uitnodiging.] - 25 juli 2008 - BOX 1.386/dax

* Twee 'Nederlanders' op shortlist Stirling Prize

Gisteren zijn de zes projecten op de shortlist van de Britse Stirling Prize bekendgemaakt. Bij twee projecten zijn Nederlandse - of in ons land gevestigde - architectenbureaus betrokken [Wellicht dat van Ben van Berkel als prominente Nederlander in de jury hier een doorslaggevende rol heeft gespeeld?]. Op de foto boven het 'Accordia' complex in Cambridge waaraan behalve Feilden Clegg Bradley Studios [FCB] en Alison Brooks Architects [ABA] ook het in Rotterdam en Londen gevestigde bureau Maccreanor Lavington [MLA] meewerkte.

Verder op de lijst het Bijlmerstation in Amsterdam [dat al eerder de BNA Gebouw van het Jaarprijs 2008 won], met nu de architecten wel in de juiste volgorde genoemd: Grimshaw Architects [GA] en Arcadis Architecten [AA].

Het van oorsprong Australische bureau Denton Corker Marshall [DCM] maakte het indrukwekkende gerechtsgebouw in Manchester.

Verder de Royal Festival Hall in Londen van Allies en Morrison [A&M].

De Westminster Academy van architecten Allford Hall Monaghan Morris [AHMM].

En tenslotte de spectaculaire stations van een tandradbaan naar een skigebied in Oostenrijk van de hand van Zaha Hadid Architects [ZHA].
[De jury bestond dit jaar uit Lauren Laverne van de BBC Culture Show, Ben van Berkel van UN Studio Architects, Gordon Murray van Murray Dunlop Architects, Shelley McNamara van het Ierse Grafton Architects en tenslotte Kieran Long, redacteur van de Architects Journal. De winnaar van de Stirling Prize zal op 11 oktober aanstaande bekend worden gemaakt tijdens een prestigieuze bijeenkomst die rechtsstreeks op de Britse televisie wordt uitgezonden.] - 18 juli 2008 - BOX 1.385/BD

* Paviljoen Spiegelzee opent aan de Katwijkse kust

Op 18 juli wordt aan de Noordzeestrand bij Katwijk in het kader van het 'Jaar van de Planeet Aarde' een nieuw paviljoen geopend. Het betreft het zogenaamde 'Spiegelzee'-project, een initiatief van docenten en studenten aan de TU Delft om bezoekers op een illustratieve manier de verschillende zeespiegelhoogten in verleden en toekomst te laten ervaren. Op deze plek langs het strand, waar het verschil tussen eb en vloed ongeveer twee meter bedraagt, zal zowel de stand van de zee tijdens de ijstijden [min 120 meter] als de mogelijk veel hogere niveaus [plus 6 meter] onder invloed van de klimaatverandering op een nieuwe wijze in beeld worden gebracht. Het ontwerp van het paviljoen is van de hand van bureau ZUS uit Rotterdam, nog kortgeleden winnaar van de 'Jonge Maaskant'-prijs.

[Spiegelzee wordt gebouwd op het strand ten zuiden van de Uitwatering van de Oude Rijn, ter hoogte van Boulevard 1, 2225 AA, Katwijk aan Zee en het is voor het publiek geopend vanaf 19 juli 2008. Zie voor meer informatie de eigen website van het project Spiegelzee.] - 15 juli 2008 - BOX 1.384

* Vliegend grastapijt komt nu naar Rotterdam

Het was een klein berichtje in het AD alweer uit april jongstleden, maar we werden er kortgeleden pas op gewezen: "Een reusachtig vliegend Perzisch tapijt daalt deze zomer neer op het Schouwburgplein. Het kleurige kunstgras, omringd met planten en grassoorten, moet van 15 augustus tot 17 september dienst doen als tijdelijk stadspark waar mensen kunnen luieren of picknicken. Het idee van een 'mobiel stadspark' komt van de Rotterdamse kunstenaars Eddy Kaijser [Ideddy], Bart Cardinaal en Nadine Roos [Hunk]. Het tapijt is gemaakt van kunstgras in verschillende kleuren, structuren en hoogtes. Geweven volgens het motief van een Perzisch tapijt. ,,In de drukke steden zijn er steeds minder groene plekken waar mensen elkaar kunnen ontmoeten. Dit tapijt kun je oprollen en zo weer ergens anders neerleggen. Dé plek om middenin de stad te ontspannen,'' legt Kaijser uit.

Het tapijt [in Rotterdam van 36 bij 25 meter , maar op het beeld hierboven 58 x 32 meter] weegt in totaal meer dan 6.000 kilo en het krijgt een plekje op het Schouwburgplein in kader van het gemeentelijke Groenjaar. Dit jaar krijgt het groen in de stad extra aandacht. Er worden nieuwe bomen geplant en activiteiten moeten het enthousiasme voor een groene stad vergroten. Het stadspark moet laten zien 'wat groen doet met de omgeving', aldus zegsman Walter Snoei van het Groenjaar. De Rotterdamse kunstenaars zijn nog geen half jaar bezig met hun project The Flying Grass Carpet en zijn overdonderd door het enthousiasme. Verder is er wereldwijde interesse, van Kenia tot aan Amerika.", aldus het Algemeen Dagblad.
[Het grastapijt lag al bij de Westergasfabriek in Amsterdam en in het Pferdelandpark in Aken. Zie ook de eigen websites van het Flying Grass Carpet en van de ontwerpers Hunk en Ideddy.] - 09 juli 2008 - BOX 1.383/AD

* Rijksbouwmeester nooit meer eenzaam...

Tijdens een werkelijk spectaculaire bijeenkomst in de lege Hangar 6 op het voormalige vliegveld Valkenburg namen de Rijksbouwmeester en het College van Rijksadviseurs gisterenmiddag afscheid van 'tout' [meer dan 1.000 gasten! zie boven] architectonisch Nederland. De middag begon met een prachtige lezing van emeritus universiteitshoogleraar Abram de Swaan met een vooral ruimtelijke beschouwing over de ontwikkelingen in ons land.

In zijn kenmerkende stijl en met raak en rijk taalgebruik nam hij ons in twintig minuten mee in zijn persoonlijke helicopterview langs alle actuele en belangrijke thema's, vooral als het de Randstad betreft. 'Groot-Holland' noemde hij dat al 25 jaar geleden en via de linealen van de Nederlandse landindeling, de rechte lijnen in het machtsbewuste Parijs, de kennelijke verrommeling van ons land, de zes muurvaste bestuurslagen waar alle plannen doorheen moeten, en het lege Paleis op de Dam ["die leegstand is ook een vorm van macht"] nam hij ons mee naar zijn prachtige visioen van een wereldstad aan de Noordzee. Tien miljoen mensen op een oppervlak van 100 bij 100 kilometer, de stad die zich kan meten met Londen of Parijs. "Mijn favoriete formules gaan over de vorming van een waarlijk stedelijk gebied, met grote dichtheid en de grote verscheidenheid van functies die daarbij horen; en over de opbloei van een metropool in een directe uitwisseling van dingen, ideeen en mensen met andere centra in de wereld. Ik ben een grotestadsmens en daar voel ik me thuis." Hij besloot met een pleidooi voor het grootscheeps aanpakken van een eerste probleem, het openbaar vervoer in de Randstad. En hij voorzag dat als je dat via een op te richten 'Autoriteit voor het Transport' zou organiseren - "een dicht netwerk van frequente en snelle verbindingen met taxi, tram, metro, trein en deelauto" - als vanzelf de patronen van de Groot-Hollandse metropool geweven worden... Zijn integrale tekst zal vandaag te lezen zijn in NRC Handelsblad; bestuurders, lees die man!

En er zaten nogal wat bestuurders in de zaal, die deskundig werd bespeeld door spreekstalmeester Jellie Brouwer [presentator 'Kunststof' radio van de NPS]. Zij koos voor een ontspannen vorm bij het introduceren van de vertrekkende - Mels Crouwel, Fons Asselbergs, Jan Brouwer en Dirk Sijmons - en de komende Rijksadviseurs - Liesbeth van der Pol, Wim Eggenkamp, Ton Venhoeven en Yttje Feddes. Aan de hand van hun schoenkeuze, door de camera direct groot in beeld gebracht, probeerde ze een tipje van de karakters op te lichten. Voornamelijk handgemaakte Italiaanse of Turkse designschoenen dus, met als uitzondering de rubberen industrials van Brouwer of de lederen keuzelaars van Liesbeth - "stevig, en met een zachte touch, net als ikzelf".
Vervolgens kregen we nog een gesprek met vertegenwoordigers van de vier ondersteunende ministeries, waaronder minister Jaqueline Cramer van Vrom. Het wollige taalgebruik van de gezagsdragers stak sterk af tegen de eerdere en latere sprekers. Vooral de mevrouw van Cultuur brabbelde dermate veel, dat je in haar langzaam tot soep gevormde woorden vergeefs moest zoeken naar een gehaktbal.
De korte film van Jord den Hollander [met overigens de actuele autokeuze van het College: Crouwel/Porsche, Brouwer/Luxe Lexus, Sijmons/Saab-met-groen-zwaailicht en Asselbergs/Fiets] bracht de aansluitende en broodnodige ontspanning. In de afscheidsrede van minister Ella Vogelaar kwam de ambtelijkheid weer langzaam terug, maar gelukkig hield zij zich grotendeels aan de tekst van haar ghostwriter, zodat ze in ieder geval duidelijk bleef.

Nee, wij luisteren dan liever naar de vertrekkende en komende Rijksbouwmeester; Mels hield in een kort verhaal en geheel uit het hoofd de resultaten van zijn vier jaar tegen het licht. En hij hoeft zich niet te schamen; ondanks de marginalere positie vanwege DBFMO-contracten en Europese regels heeft hij met zijn College een indrukwekkend trackrecord gebouwd. Teveel om hier op te noemen, maar het is uitgebreid na te lezen in het boekje "Habitus-Habitat" dat alle gasten bij het vertrek meekregen.
Liesbeth van der Pol introduceerde zich eveneens met een goed voorbereid optreden [en voelde de sfeer goed aan, getuige haar uitspraak: "Wat hebben wij veel woorden nodig..."]. Over haar ambities, haar gesprekken in het veld en de sfeer in het nieuwe College. Was de Rijksbouwmeester vroeger vaak een eenzaam opererende topadviseur in een land van tegenwerking, de nieuwe Rbm hoeft nooit meer eenzaam te zijn, binnen een deskundig College waarvan de adviezen ook nog eens serieus genomen worden door de politieke beslissers.

Voor de afsluitende borrel mochten we de verduisterde hangar verlaten en stonden we op deze prachtige namiddag met een drankje in de hand en in het volle licht langs de lange startbaan; zelfs de rokers kregen op deze onheilsdag 01 juli en nota bene op een vliegveld geheel de vrije hand! De eenzame beller op de laatste foto weet nog niet dat hier straks een wijk met 5.000 woningen zal staan. Hopelijk als prominent onderdeel van het netwerk in De Swaan's Groot-Holland...

[De gedrukte tekst van Abram de Swaan en het genoemde verslag van vier jaar College van Rijksadviseurs zijn verkrijgbaar via het > Atelier Rijksbouwmeester in Den Haag.] - 02 juli 2008 - BOX 1.382

Berichten uit de voorgaande maanden in het

* Archief-overzicht.