* Nostalgisch bouwen wordt steeds banaler

De belangstelling voor historiserend bouwen is nog steeds groeiende en steeds meer architectenbureaus proberen op intelligente wijze positieve elementen uit bepaalde architectuurperiodes te verwerken in hedendaagse ontwerpen. Echter, er is ook een nieuw soort historiserende architectuur in opkomst: het simpele en schaamteloze kopieergedrag met voor ons als laatste schokkend voorbeeld het 'historische' vakantiedorpje Esonstad aan het Lauwersmeer in het noordoosten van Friesland.

Daar hebben de 'ontwerpers', het Brabantse architectenbureau Lanfermeijer, Seelen en Weijer [www.lswa.nl] voor de ontwerpen van de 144 woningen sfeer en bebouwing van beroemde en langzaam gegroeide Friese dorpen als Makkum en Sloten bijna letterlijk overgenomen, aangevuld met 'Waag'-gebouw en toegangspoort, haha. En ze hebben in de roos geschoten: meer dan de helft van de woningen is reeds verkocht... Dus recreanten, sla uw slag nu het nog kan!
- 31 augustus 2004 - BOX 1.045

* BNA Kubus 2004 voor Henket en de Jonge

In het kader van het thema 'Revitalisering' is de BNA Kubus voor het jaar 2004 toegekend aan de architecten Hubert-Jan Henket en Wessel de Jonge. Met deze architectuurprijs wil de BNA zijn grote waardering tonen voor de wijze waarop beide architecten inhoud hebben gegeven aan dat begrip revitalisering. Hergebruik en aanpassing van de bestaande gebouwen is een van de belangrijkste bouwopgaven van vandaag en in de toekomst. De jury heeft zowel Henket als De Jonge voorgedragen omdat zij beiden een duidelijke visie hebben op het revitaliseren van het architectonisch erfgoed [zoals te zien in het door hen gerestaureerde complex Zonnestraal in Hilversum]. Voor de jury is ook van belang dat Henket en De Jonge theorievorming ontwikkelen, zoals binnen het onderwijs en het door hen opgerichte DoCoMoMo. De Kubusjury bestond dit jaar uit Rob Budding (voorzitter), Bernard Hulsman, Maartje Lammers, Auke Mulder, Frits Toben en Fons Verheijen. De uitreiking vindt plaats op 12 november 2004.
[Zie ook het eerdere BOX-bericht en de speciale fotopagina over het gerestaureerde Zonnestraal.] - 27 augustus 2004 - BOX 1.044/BNA

* Strijd met Stadsdeel over plannen Rijksmuseum

Je houdt het eigenlijk niet voor mogelijk, maar bij een van de grootste bouwprojecten van het Rijk - de renovatie van het Rijksmuseum - is alsnog strijd ontstaan met het A'damse Stadsdeel Oud Zuid over de stedebouwkundige randvoorwaarden, met name over de ruimte voor fietsers en voetgangers in de beroemde onderdoorgang; die wordt volgens hen te beperkt door de daar geplande nieuwe entree van het museum. En het Stadsdeel is niet onbelangrijk in de procedure, want zij zijn het die de uiteindelijke bouwvergunning moeten verlenen [die volgens een bericht in het Parool nog niet eens is aangevraagd...].

Rijksbouwmeester Jo Coenen verwacht dat de problemen kunnen worden opgelost: "Er wordt een stap terug gezet, om vooruit te komen", zo omschrijft hij voorzichtig de stand van zaken. Cruz en Ortiz, de architecten van het nieuwe Rijks zullen eind dit jaar weer een nieuw plan voor de entree presenteren...

De foto's tonen het tijdelijke infocentrum met witte wanden en zinken dak - ook van de hand van Cruz en Ortiz - dat inmiddels in de tuin van het museum is gebouwd en een van de maquettes die daar zijn te bezichtigen.
[Zie ook het artikel in het Parool van vandaag. Het zit de Spaanse architecten trouwens niet mee in Nederland. Zo raakte begin vorig jaar een serie balkons los van hun woongebouw Patio Sevilla in Maastricht, met twee dodelijke slachtoffers tot gevolg.] - 25 augustus 2004 - BOX 1.043/Volkskrant

* Jongensdroom komt uit: zelf bouwen met kratten

De BOX was dit weekeinde een avond te gast bij een bijzonder studieproject in de Betuwe van de Academies van Bouwkunst Arnhem en Amsterdam. Met een groep van 20 studenten hebben de coordinatoren Architectuur van beide academies - Machiel Spaan van Arnhem en Jan Peter Wingender van Amsterdam - drie dagen lang op het Landgoed Klein Westerhout in Geldermalsen ruimtelijke objecten gebouwd met de traditionele fruitkrat als bouwsteen.

De studenten werden in vier groepen verdeeld die ieder per dagdeel een object maakten van maximaal 480 kratten. Het was fantastisch om de snelle en zeer diverse resultaten van de vrijdagmiddagsessie te kunnen zien: met onder meer een ruimtelijk object waarvan het interieur via een kleine opening kon worden betreden [zie bovenste twee foto's en foto rechtsonder], een ruimtelijke vloer [zie foto linksonder] en een prachtige ruimtelijke muur in het landschap [foto hieronder].

Wellicht dat we later nog beelden kunnen tonen van de resultaten van zaterdag en zondag.
's Avonds was er een lezing van en over het werk van architectenbureau ONIX uit Groningen, die zelf ooit een tijdelijk bouwproject met aardappelkratten realiseerden in Bareveld [zie BOX-bericht 990].
- 23 augustus 2004 - BOX 1.042

* RIBA President bepleit sloop walgelijke gebouwen

De voorzitter van de RIBA [de vakorganisatie van Engelse architecten] George Ferguson, heeft in Edinburgh de knuppel in het architectonische hoenderhok gegooid door te pleiten voor een zogenaamde 'X-list for vile buildings', oftewel een lijst van 'snel te slopen walgelijk lelijke gebouwen'. Hij zet daarmee een volgende stap in zijn recente pleidooi voor de zogenaamde 'New Urbanism'-aanpak [in ons land bekend door de voorbeelden van onder meer Robert Krier, Sjoerd Soeters, Scala etc.] ook voor de Engelse binnensteden.
"We have lost the art of making streets and squares which encourage people to gather" stelt Ferguson en wijst daarna op de Europese steden, die volgens hem dat attractieve karakter wel hebben in tegenstelling tot de "useless spaces" die in de Engelse binnensteden zijn gemaakt. Ferguson [zie foto] pleit dan ook voor snelle sloop van de slechtste gebouwen, overigens met bijbehorende subsidie voor projectontwikkelaars om daarvoor in de plaats wat beters te maken. Interessant is dat hij de mogelijke kandidaten voor een dergelijke lijst zelf noemt: St.George Hotel in Londen, Westgate House in Newcastle, Park Hill Estate in Sheffield en het St.James Shopping centre in Edinburgh. Bijna alle inderdaad monsterlijke en vooral magere commerciele voorbeelden uit de modernistische traditie... Fergusons visie wordt niet door iedereen gedeeld, te zien aan enkele eerste reacties; we houden het verloop van de discussie in de gaten.
[Zie ook het artikel over dit onderwerp in The Herald.] - 18 augustus 2004 - BOX 1.041/BBC

* Frank Gehry: Hang uw auto daar maar op...

De Smart Cities Group, onder leiding van William Mitchell en onderdeel van het MIT MediaLab, is samen met General Motors bezig met de ontwikkeling van compleet nieuw concept voor een modern stadsautootje. Het bijzondere is in dit geval dat het ontwerpproces onder leiding staat van een van 's-werelds beroemdste architecten, te weten Frank Gehry.

De auto krijgt bijzondere eigenschappen door de toepassing van veel zachte kunststof materialen. Zo zullen botsingen nog nauwelijks impact hebben door het meegeven van de materialen en de constructie [zie foto's onder], zullen alle wielen volledig draaibaar en stuurbaar zijn [zie foto direct linksboven] en zal de auto voor het parkeren onder meer kunnen worden 'opgehangen' in nieuw ontwikkelde opslagsystemen [zie foto helemaal linksboven].

Het definitief te ontwikkelen prototype van de MIT-Car zal in de loop van volgend jaar worden gepresenteerd.
[Zie ook het artikel over de andere plannen van het MIT MediaLab in het tijdschrift Wired.] - 16 augustus 2004 - BOX 1.040/ArchNewsNow

* Zelfs Schotland kent nu het Stopera effect

Staan de Schotten bekend om hun zuinigheid, in de bouw is dat allang niet meer zo, getuige het nieuwe regionale parlementsgebouw in Edinburgh. Het zogenaamde Holyrood complex, met renovatie en nieuwbouw van de hand van de overleden architect Enric Miralles, leidde tot veel discussie want is in zes jaar tijd [veel meer dan de geplande bouwtijd] bijna elf keer zo duur geworden [gepland 40 miljoen pond, gekost 431 miljoen pond].

De beroemde Britse criticus Charles Jencks vroeg zich dit weekeinde in de Sunday Herald af of het resultaat al deze extra moeite en kosten nu waard is geweest. Via een serie historische en vergelijkbare voorbeelden geeft hij het zojuist ingebruik genomen gebouw de tijd en kiest hij uiteindelijk voor de architectuur in plaats van de boekhouding: "[...] Architecture has to be defended against intimidation by the ignorant. The new Scottish parliament takes its place as one of the great public buildings of the age and, in time, the people will possess it with pride."

Miralles was ook de architect van de renovatie en nieuwbouw van het Utrechtse stadhuis. Net als daar is ook hier goed te zien dat de architect wel zeer nadrukkelijk aanwezig is in exterieur en interieur... Behoorlijk 'overdesigned' dus wat ons betreft.
[Het Spaanse architectenbureau EMBT wordt na de dood van Miralles geleid door zijn weduwe, architecte Benedetta Tagliabue. Zie hier voor het volledige artikel van Charles Jencks.] - 11 augustus 2004 - BOX 1.039/Sunday Herald

* Ook in China gaan grote projecten op de plank

Vorige week werd bekend dat net zoals in Engeland [zie BOX-bericht 1.035 hieronder] enkele prestigieuze architectuur projecten in China tijdelijk worden stilgelegd, mede vanwege de kritiek van bepaalde groepen tegenstanders onder wie premier Wen Jiabao. Officieel zou het te maken hebben met de te grote druk op de huidige bouwmarkt, maar ook de kritiek van veel lokale bestuurders op de 'extravagante projecten' in de hoofdstad zou een rol hebben gespeeld.

Het nieuwe olympisch stadion in Bejing, het prachtige ontwerp van Herzog de Meuron [zie foto's linksboven en rechtsonder], zal een fase van herontwerp in gaan, nadat gebleken was dat er vier keer zoveel staal voor nodig is als in een vergelijkbaar project. Tevens blijkt dat de geruchten over uitstel van de start van de bouw van het CCTV-complex [foto rechtsboven] van de hand van OMA/Rem Koolhaas waar zijn; het project is inderdaad tot nader order op de plank gelegd en het valt nog te bezien of het alleen bij uitstel blijft.
Tenslotte is er kritiek losgebarsten op het zojuist gerealiseerde nieuwe nationale operagebouw van de Franse architect Paul Andreu [zie gedeelte op foto van boek linksonder]. De 'futuristische bubble' zou niet goed passen in de historische omgeving en te duur en te moeilijk schoon te houden zijn.
[Zie het gebruikte bronartikel en zie hier voor meer beelden van het olymisch stadion van Herzog de Meuron.] - 06 augustus 2004 - BOX 1.038/Reuters

* Calatrava heeft Athene dan toch veroverd

Weinig nieuws in eigen land, daarom alweer een bericht uit het buitenland. Langzaam maar zeker richten de media zich op de Olympische Spelen die in de loop van volgende week in Athene beginnen. Er is veel gespeculeerd over het wel of niet op tijd klaar zijn van alle gebouwen en sportcomplexen aldaar. In the Guardian schrijft Jonathan Jones over de inbreng van Santiago Calatrava, wiens grote stadion in ieder geval onder druk op tijd af is gekomen [wel ten koste van 18 doden onder de bouwvakkers]. Vandaag enkele beelden van het Olympische terrein met de verbindende Agora, eveneens van de hand van Calatrava.

[Zie hier voor het volledige artikel in the Guardian. Op de website van Athene 2004 is een overzicht van alle gebouwen voor de Olympische Spelen te vinden.] - 03 augustus 2004 - BOX 1.037/Guardian

Berichten uit de voorgaande maanden in het

* Archief-overzicht.

* * *

© 1997-2004. Copyright ArchitectenWerk.